Kiểm tra cuối học kì 2 môn Ngữ văn Lớp 10 - Năm học 2021-2022 - Sở GD&ĐT Quảng Nam (Có đáp án)

Nội dung text: Kiểm tra cuối học kì 2 môn Ngữ văn Lớp 10 - Năm học 2021-2022 - Sở GD&ĐT Quảng Nam (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KIỂM TRA CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2021-2022 TỈNH QUẢNG NAM Môn: NGỮ VĂN – Lớp 10 Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề) I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích sau: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp. Vì vậy các đấng thánh đế minh vương chẳng ai không lấy việc bồi dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí làm việc đầu tiên. Kẻ sĩ quan hệ với quốc gia trọng đại như thế, cho nên quý chuộng kẻ sĩ không biết thế nào là cùng. Đã yêu mến cho khoa danh, lại đề cao bằng tước trật. Ban ân rất lớn mà vẫn cho là chưa đủ. Lại nêu tên ở Tháp Nhạn, ban cho danh hiệu Long hổ, bày tiệc Văn hỉ. Triều đình mừng được người tài, không có việc gì không làm đến mức cao nhất. [ ] Hãy đem họ tên những người đỗ khoa này mà điểm lại. Có nhiều người đã đem văn học, chính sự ra tô điểm cho cảnh trị bình suốt mấy chục năm, được quốc gia tin dùng. Cũng không phải không có những kẻ vì nhận hối lộ mà hư hỏng, hoặc rơi vào hàng ngũ bọn gian ác, có lẽ vì lúc sống họ chưa được nhìn tấm bia này. Ví thử hồi đó được mắt thấy thì lòng thiện tràn đầy, ý xấu bị ngăn chặn, đâu còn dám nảy sinh như vậy được? Thế thì việc dựng tấm bia đá này ích lợi rất nhiều: kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng, dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước. Thánh thần đặt ra đâu phải là vô dụng. Ai xem bia nên hiểu ý sâu này. (Hiền tài là nguyên khí quốc gia, Thân Nhân Trung, Ngữ văn 10, Tập Hai, NXB Giáo dục Việt Nam, trang 31, 32) Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. (0,5 điểm) Theo tác giả, việc dựng bia đá khắc tên tiến sĩ có ích lợi gì? Câu 3. (1,0 điểm) Nêu nội dung chính của đoạn trích. Câu 4. (1,0 điểm) Theo anh/chị, ngày nay, xã hội cần phải làm gì để trọng dụng người hiền tài? Vì sao? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau: Cậy em em có chịu lời, Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. Giữa đường đứt gánh tương tư, Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. Kể từ khi gặp chàng Kim, Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề. Sự đâu sóng gió bất kì, Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai. Ngày xuân em hãy còn dài, Xót tình máu mủ thay lời nước non. Chị dù thịt nát xương mòn, Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du, Ngữ văn 10, Tập Hai, NXB Giáo dục Việt Nam, trang 103) Hết KIỂM TRA CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn: NGỮ VĂN- Lớp 10
2. - Lí giải: Đây là những việc làm cần thiết để thu hút, phát huy năng lực, khả năng cống hiến của người hiền tài cho xã hội. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được 02 việc làm đảm bảo yêu cầu và lý giải hợp lý: 1.0 điểm. - Học sinh nêu được 01 việc làm đảm bảo yêu cầu và lý giải hợp lý hoặc nêu được 02 việc làm đảm bảo yêu cầu nhưng chưa lý giải: 0,5 điểm. - Học sinh không trả lời hoặc trả lời không đảm bảo yêu cầu, không liên quan: 0,0 điểm. * Lưu ý: Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau, miễn là tỏ ra hiểu vấn đề, giám khảo chấm linh hoạt. II LÀM VĂN 7.0 1. Yêu cầu chung - Học sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng để viết bài văn nghị luận văn học: nghị luận về một đoạn thơ. - Bài viết có bố cục đầy đủ, rõ ràng; diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 2. Yêu cầu cụ thể a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: mở bài giới thiệu vấn đề, thân bài 0.5 giải quyết được vấn đề, kết bài kết thúc vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Nội dung và nghệ thuật của đoạn 0.5 trích Truyện Kiều trong đề bài. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề cần nghị luận: 0,25 điểm. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các nội dung sau: * Giới thiệu khái quát về Nguyễn Du, Truyện Kiều và vị trí đoạn trích. 0,5 Hướng dẫn chấm: Phần giới thiệu tác giả: 0,25 điểm; giới thiệu tác phẩm, đoạn trích: 0,25 điểm. * Cảm nhận đoạn trích: - Thuý Kiều nhờ cậy, thuyết phục Thuý Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. 4.0 + Kiều nhờ cậy Thúy Vân (chú ý cách dùng các từ ngữ “cậy”, “chịu lời”, “lạy”, “thưa”). Lời của Kiều vừa như trông cậy vừa như nài ép Vân thay mình nên duyên với Kim Trọng. + Nhắc nhớ mối tình với chàng Kim và tình cảnh gia đình; nỗi băn khoăn của Kiều giữa việc báo hiếu cho cha và báo đáp tình yêu của Kim Trọng. + Kiều lựa lời thuyết phục Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. - Nghệ thuật: lựa chọn từ ngữ, hình ảnh; giọng thơ khẩn khoản, tha thiết; lời lẽ tinh tế, chân thành, giàu sức thuyết phục. Hướng dẫn chấm: - Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 3,5 điểm – 4,0 điểm. - Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 2,0 điểm – 3,25 điểm. - Phân tích chung chung, sơ sài: 0,25 điểm – 1,75 điểm. . * Đánh giá chung: 0.5